Chạy bộ là bộ môn thể thao ngày càng được nhiều lứa tuổi ưa thích. Dễ bắt đầu, dễ trải nghiệm nhưng không có nghĩa đơn giản mà bung thoả sao cũng được, bởi bất cứ bộ môn thể thao nào cũng tiềm ẩn nguy cơ chấn thương và chạy bộ cũng không ngoại lệ. Hãy cùng bỏ túi những kiến thức về chấn thương phổ biến ngay sau đây để chuẩn bị thật tốt cho giải đấu cũng như hành trình chạy bộ thật bền vững sau này bạn nhé.
VPBANK HANOI MARATHON – một trong những giải Marathon lớn nhất Việt Nam, bên cạnh các vận động viên (VĐV) chuyên nghiệp thì còn rất nhiều runner phong trào ở nhiều cấp độ thậm chí không ít những “tấm chiếu mới” lần đầu tham gia trải nghiệm. Và hiển nhiên chấn thương thì không bao giờ kén chọn ai cả. Ở mỗi đối tượng khác nhau thì tỷ lệ gặp phải chấn thương cũng có sự khác biệt.
Để dễ hình dung, chúng ta hãy phân loại cấp độ và mức độ dưới đây nhé.
Chấn thương đối với người mới tham gia chạy bộ:
Trung bình, những người mới tập chạy bộ sẽ có nguy cơ mắc chấn thương cao gấp đôi so với người đã có kinh nghiệm (*). Người tham gia càng thiếu thông tin và nền tảng cơ bản thì khả năng chấn thương càng cao.
Các chấn thương thường gặp phải kể đến:
– Đau lưng dưới
– Viêm gân gót (gân Achilles)
– Gãy xương chày do mỏi (Tibial Stress Fractures)
– Hội chứng đau cẳng chân (Medial Tibial Stress Syndrome – MTSS)
– Đau bánh chè đùi (Patellofemoral Pain)
– Hội chứng khoang gắng sức mãn tính (Chronic Exertional Compartment Syndrome – CECS)
– Bệnh cân gan chân (Faciopathy)
Chấn thương phổ biến đối với người chạy quãng đường ngắn (< 10 km):
– Đau lưng dưới
– Viêm gân gót (gân Achilles)
– Gãy xương chày do mỏi (Tibial Stress Fractures)
– Hội chứng đau cẳng chân (Medial Tibial Stress Syndrome – MTSS)
– Đau bánh chè đùi (Patellofemoral Pain)
– Gãy xương bàn chân do mỏi (Metatarsal Stress Freactures)
– Bệnh cân gan chân (Faciopathy)
Chấn thương phổ biến đối với người chạy quãng đường dài (21 -42 km):
– Viêm gân gót (gân Achilles)
– Viêm gân bánh chè
– Hội chứng đau cẳng chân (Medial Tibial Stress Syndrome – MTSS)
– Hội chứng dải chậu chày
– Đau bánh chè đùi (Patellofemoral Pain)
– Bệnh cân gan chân (Faciopathy)
Những chấn thương trên đa phần do tập luyện sai cách dẫn đến sự quá tải cho cơ, xương, gân khớp, dây chằng, không khởi động kĩ trước khi tập luyện, lựa chọn cự ly hay vận tốc chưa phù hợp bản thân….
Một nguyên nhân phổ biến nữa là một số runner sau khi thấy “dễ ăn” với cự ly ngắn hay cường độ cơ bản/ trung bình mà liền nhảy ngay vào cấp độ cao thay vì tập luyện nâng cao dần. Khi cơ thể chưa thích ứng sẽ dẫn đến vượt ngưỡng thích nghi của cơ thể và dẫn tới tổn thương mô.
Làm thế nào để phòng tránh chấn thương khi chạy bộ?
Một sự chuẩn bị kỹ lưỡng (khởi động đúng cách, thể trạng, tinh thần), chế độ tập luyện bài bản và chế độ hồi phục phù hợp là một trong những chìa khóa quan trọng giúp giảm thiểu khả năng chấn thương khi chạy bộ dù ở cấp độ nào.
Ngoài ra việc phát hiện và điều trị, hồi phục chức năng đúng đắn sau khi gặp chấn thương là yếu tố tiên quyết cần có để các runner trở lại với đường đua một cách an toàn, sớm lấy lại phong độ cũng như tránh tái chấn thương hay phát sinh những chấn thương thứ cấp không mong muốn.
Tại IRC, dựa trên trình độ, cấp độ, thể trạng, mục tiêu cùng nhiều khía cạnh khác mà mỗi khách hàng sẽ được thiết kế một lộ trình tập luyện riêng biệt, phù hợp với bản thân. Từ đó, có thể phát huy tối đa hiệu suất thi đấu và hướng tới mục tiêu mong muốn một cách an toàn và tối ưu.
Bên cạnh đó, việc tập phục hồi và phòng tránh chấn thương được kèm cặp bởi chuyên gia cũng sẽ giúp bạn có những lời khuyên y học thực chứng, can thiệp và điều chỉnh kịp thời, chuẩn chỉnh, qua đó có thể sớm quay lại hoạt động chạy bộ và lấy lại phong độ vốn có của mình.
Đến với mùa giải VPBANK HANOI MARATHON 2022, IRC rất vinh dự khi được đồng hành cùng các runner tại khu vực phục hồi tại vạch đích. Chúc bạn có được phong độ tốt nhất và thăng hoa tại mùa giải năm nay. Hãy tập trung toả sáng, việc phục hồi đã có IRC và cộng sự thay bạn gánh vác.
Tổng hợp, nghiên cứu và biên soạn
Trung tâm IRC
(*) nguồn: Kemler, E., Blokland, D., Backx, F., & Huisstede, B. (2018). Differences in injury risk and characteristics of injuries between novice and experienced runners over a 4-year period. The Physician and sportsmedicine, 46(4), 485-491)