Bạn gặp phải chấn thương nặng ở đầu gối và phải trải qua một cuộc phẫu thuật (tái tạo dây chằng). Cuộc phẫu thuật của bạn được lên kế hoạch vào tuần tới, bạn đã phẫu thuật cách đây 2 tuần, 3 tháng, 1 năm…Có lẽ tất cả các bạn đều có chung một câu hỏi: Khi nào tôi có thể quay trở lại thể thao một cách an toàn?
Bác sĩ phẫu thuật của bạn nói rằng thời gian là 6 tháng, một người bạn nói rằng 3 tháng, một bác sĩ khác nói 1 năm và bạn cảm thấy phân vân không biết đâu là chính xác.
Video này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình phục hồi và quyết định xem liệu bạn quay lại thể thao đã an toàn hay chưa.
Quay trở lại chơi thể thao là một bước trong quá trình phục hồi liên tục sau phẫu thuật. Hãy cùng nhau xem lại các bước/giai đoạn này và tự hỏi bản thân xem chúng ta có đạt được kết quả như mong đợi ở cuối mỗi giai đoạn chưa?
Giai đoạn 1: Sau phẫu thuật
Giai đoạn 2: Quay trở lại các hoạt động thường ngày
Giai đoạn 3: Tập mạnh
Giai đoạn 4: Quay trở lại chạy
Giai đoạn 5: Quay trở lại thể thao
1. Sau phẫu thuật
Mục tiêu: giảm sưng, giảm đau, lấy lại độ linh hoạt và kích hoạt cơ bắp. Đầu gối thường bị sưng và đau sau phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước.
Trong 3 tuần đầu tiên: bảo vệ đầu gối (nẹp, nạng) giúp giảm sưng và đau + tự tập hoặc dưới sự hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu có chuyên môn (khuyến nghị) tập nhẹ giúp lấy lại độ linh hoạt và kích hoạt cơ bắp.
Thông thường, dự kiến sẽ bắt đầu xem xét việc bỏ nẹp và nạng (dần dần) từ tuần thứ 3-4 NẾU kích hoạt cơ tứ đầu đùi, gập và duỗi đầu gối đủ tốt (hãy hỏi chuyên gia vật lý trị liệu của bạn).
Để xem xét kết thúc giai đoạn này, bạn nên đặt câu hỏi cho bản thân: “Tôi có thể đi lại mà không cần nạng và nẹp một cách tự tin, đầu gối duỗi hoàn toàn và không bị đau hoặc tràn dịch nhiều hơn sau 10 phút đi bộ.” Nếu bạn nghĩa là chưa, hãy kiểm tra và nhờ sự hỗ trợ của chuyên gia vật lý trị liệu.
2. Trở lại sinh hoạt hàng ngày
Bạn cần phải đi bộ trước khi quay lại chạy hoặc tham gia bất kỳ môn thể thao nào. Trước hết, bạn cần đi lại bình thường, không khập khiễng trong nhà cũng như ngoài trời.
Đưa ra 1 vài ví dụ để giúp cải thiện dáng đi: đi bộ qua các chướng ngại vật (VD: marker) bằng cách gập hông, nâng cao đùi và gập gối; đi lùi (retro walking) giúp cải thiện việc duỗi gối.
Để có dáng đi bình thường, bạn cần kiểm soát cơn đau và sưng ngay từ đầu. Nếu bạn muốn đi lại một cách bình thường thì bạn cần phải kiểm soát được cơn đau và sưng của mình, kết hợp thực hiện các bài tập nêu trên cũng giúp bạn cải thiện tầm vận động khớp và sức mạnh cơ.
Để xem xét kết thúc giai đoạn này, bạn nên đặt câu hỏi cho bản thân: Tôi có thể tự tin đi lại bình thường (không khập khiễng), di chuyển dễ dàng từ tư thế đứng sang ngồi, nằm, đạp xe tại chỗ. Duỗi đầu gối tối đa, uốn cong đầu gối đến 120-130 độ.
Nếu bạn nghĩa là chưa, hãy kiểm tra và nhờ sự hỗ trợ của chuyên gia vật lý trị liệu.
3. Sức mạnh cơ và thăng :
Mỗi bước chạy gối của bạn phải hấp thụ một lực tối thiểu gấp 2-3 lần trọng lượng cơ thể nên các cấu trúc của khớp gối phải đủ mạnh để chịu được các lực này. Các bài tập mạnh cho cơ tam đầu đùi, tứ đầu đùi, cơ bắp chân nên được ưu tiên, bên cạnh đó là một số bài tập cho cơ mông, cơ dang, cơ khép, cơ lõi,… (đưa ra một số bài tập ví dụ deadlift, hamstring with Kvball, v.v.)
Sau khi có thể đi lại bình thường và tham gia vào hầu hết các hoạt động hàng ngày mà không gặp bất kỳ trở ngại nào, bạn nên tuân theo một chương trình tăng sức mạnh được thiết kế cẩn thận và tăng tiến trong tối thiểu 6-10 tuần (dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu có trình độ nếu có thể) để lấy lại sức mạnh và độ vững của chân bị thương.
Để xem xét kết thúc giai đoạn này, bạn nên đặt câu hỏi: Tôi có thể thực hiện 10 lần 3 bài tập này không:
1 – Nhón gót một chân
2 – Single Leg Bridge
3 – Pistol Squat
Nếu bạn nghĩa là chưa, hãy kiểm tra và nhờ sự hỗ trợ của chuyên gia vật lý trị liệu.”
4. Quay trở lại chạy
Ở đây chúng ta nên nói về sự cần thiết phải tuân theo lộ trình quay trở lại chạy bộ dần dần, giúp cơ thể và não bộ thích nghi với tải trọng.
Lộ trình quay trở lại chạy tăng tiến phải được thiết kế trong 3-6 tuần và được giám sát và hướng dẫn bởi một chuyên gia vật lý trị liệu có trình độ, nhằm đảm bảo rằng lấy lại kỹ thuật chạy tối ưu.
5. Hoạt động thể thao
Ban đầu, bạn có thể thấy việc quay trở lại các hoạt động thể thao là một thách thức, đáng lo ngại và có thể là “”lạ””. Nhưng nếu ngay từ đầu, bạn lựa chọn một cột mốc phù hợp, tập luyện theo đúng các giai đoạn cần thiết thì việc quay lại hoạt động thể thao là có thể.
Tóm lại, sau khi phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước, bạn có thể bắt đầu quay lại chạy sau 3-5 tháng, mốc thời gian này có giá trị và hợp lý. Sau khi phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước, bạn có thể bắt đầu quay lại chạy sau 6-9 tháng, mốc thời gian này có giá trị và hợp lý.
Tuy nhiên điều quan trọng hơn là phải xem xét năng lực thực thế và khả năng hoạt động của từng cá nhân. Quyết định trở lại chạy hoặc trở lại chơi thể thao phải dựa trên các tiêu chí khách quan của việc phục hồi. Trước khi chạy, hãy chắc chắn rằng bạn tự tin trong tất cả các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày (đi bộ, ngồi xổm, đi cầu thang, bạn đã lấy lại được tầm vân động phù hợp khớp gối phù hợp (gập gối hoàn toàn – duỗi hoàn toàn, đủ sức mạnh, thằng bằng phù hợp, khả năng hấp thụ lực).
Trước khi trở lại chơi thể thao, hãy đảm bảo rằng bạn tuân theo một lộ trình quay trở lại chạy phù hợp và tăng tiến, bạn cảm thấy tự tin khi nhảy và tiếp đất bằng một chân, đổi hướng và chạy nước rút, đồng thời không sợ bất kỳ loại chuyển động nào liên quan đến đầu gối.
Một chuyên gia vật lý trị liệu thể thao có trình độ sẽ giúp bạn quyết định một cách khách quan rằng bạn đã sẵn sàng để quay trở lại chạy và tập luyện lại môn thể thao của mình hay chưa. Các chuyên gia sẽ hướng dẫn bạn tuân theo một lộ trình quay trở lại chạy tăng tiến và phù hợp cũng như cách thích nghi dần dần với từng môn thể thao, giúp bạn cảm thấy tự tin hơn để tiếp tục chơi thể thao.
Vui lòng liên hệ với chúng tôi nếu bạn cần lời khuyên và định hướng điều trị từ các chuyên gia hàng đầu tại IRC.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Bài viết này không nhằm mục đích thay thế tư vấn với chuyên gia chăm sóc sức khỏe, người sẽ trao đổi về phương pháp điều trị tốt nhất cho bạn dựa trên nhu cầu và hoàn cảnh cụ thể.
IRC